รู้จักโรคซึมเศร้า สาเหตุ อาการและวิธีรักษา

โรคซึมเศร้า (Depression)  เป็นความเจ็บป่วยชนิดหนึ่ง เช่นเดียวกับโรคทางกายอื่นๆ  สามารถเกิดขึ้นได้ในช่วงชีวิตของทุกคนผู้ที่เป็นโรคซึมเศร้าไม่ได้หมายถึงคนอ่อนแอ แต่เป็นโรคที่เกิดขึ้นจากปัจจัยภายนอกและภายในของผู้ป่วย ซึ่งในปัจจุบันสามารถรักษาหายได้โดยการใช้ยาเพื่อปรับเคมีในสมอง และการรักษาทางจิตใจหรือทั้งสองอย่างร่วมกัน

สาเหตุของโรคซึมเศร้า

         สาเหตุของโรคเกิดจากการได้รับการกระตุ้น ทั้งจากพันธุกรรม การกระตุ้นทางสภาพจิตใจ การเผชิญเหตุการณ์ที่เลวร้ายหรือเมื่อชีวิตเผชิญทั้ง 3 ปัจจัยร่วมกัน โดยจะขอกล่าวให้เห็นภาพ ดังนี้

1.   สาเหตุจากความเครียด

ความเครียดคือภาวะสะสมของโรค เมื่อมีภาวะเครียดเป็นเวลานาน มักจะนำไปสู่การไม่มีความสุขในชีวิต การมีทัศนคติในด้านลบ และส่งผลต่อการอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคม ตลอดจนนำไปสู่การเกิดโรค

2.   สาเหตุจากสภาพทางจิตใจที่เกิดจากการเลี้ยงดู

การดูแลของครอบครัว คือการปลูกฝังทัศนคติให้แก่บุคคล ดังนั้น หากได้รับการเลี้ยงดูที่มีทัศนคติลบ การมองเห็นคุณค่าในตนเองและสิ่งรอบข้างมักอยู่ในระดับค่อนข้างต่ำ ไม่สามารถปรับตัวเข้ากับสังคมได้ ทำให้เกิดความเสี่ยงต่อการเกิดโรค

3.   สาเหตุจากการเผชิญสถานการณ์เลวร้าย

การเชิญสถานการณ์ที่เลวร้าย อาจเป็นความเจ็บป่วยที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง เรื้อรัง หรือแม้กระทั้งการดำเนินชีวิตที่ไม่เป็นดั่งใจหวัง ไม่ราบรื่น ผู้หวังซ้ำๆ อย่างต่อเนื่อง

อาการ

1.   ไม่สนใจรอบข้าง  ไม่มีความสุขกับการทำกิจกรรมที่เคยชื่นชอบ

2.   รู้สึกเศร้าหม่นหมอง หงุดหงิดง่าย โกรธง่าย กังวลใจ ไม่สบายใจ  

3.   ความอยากอาหารเปลี่ยนแปลงไป น้ำหนักเพิ่มขึ้นหรือลดลง

4.   นอนหลับยาก/นอนไม่หลับ หรือบางคนอาจนอนมากกว่าความต้องการนอนของคนปกติ

5.   มักจะมีความรู้สึกสิ้นหวัง รู้สึกไร้คุณค่า มองไม่เห็นคุณค่าของตนเอง

6.   ความจำแย่ลง ขาดสมาธิ รู้สึกเมื่อย อ่อนเพลีย หรือรู้สึกว่าไม่มีเรี่ยวแรง

8.   มักจะนึกถึงความตาย การฆ่าตัวตาย หรือคิดวิธีการทำร้ายตัวเอง

สำหรับใครที่ไม่แน่ใจว่าตนเองกำลังเป็นโรคซึมเศร้า สามารถทำแบบทดสอบภาวะซึมเศร้า ได้ตามลิ้งค์ด้านล่างนี้

https://www.rama.mahidol.ac.th/th/depression_risk

วิธีรักษา

1.   รักษาด้วยการฟื้นฟูสภาพจิตใจ

การฟื้นฟูสภาพจิตใจมีการพูดคุยกับจิตแพทย์ ปรับความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล ปรับความคิดและพฤติกรรม โดยมุ่งไปที่การแก้ไขปัญหาระหว่างผู้ป่วยกับคนรอบข้าง ซึ่งอาจจะเป็นสาเหตุ หรือสิ่งกระตุ้นให้เกิดความซึมเศร้า บางครั้งอาจรักษาโดยทฤษฎีจิตวิเคราะห์

เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยสามารถค้นพบปัญหาข้อขัดแย้งภายในจิตใจ  ซึ่งอาจมีมาจากประสบการณ์ตั้งแต่เด็ก

2.   รักษาโรคซึมเศร้าด้วยการใช้ยา

การรักษาด้วยการใช้ยา เป็นทางเลือกที่ส่วนใหญ่เกิดขึ้นหลังจากการรักษาวิธีแรกมาแล้วระยะหนึ่ง แต่ผู้ป่วยยังคงมีอาการเท่าเดิมหรือแย่ลง ซึ่งการรักษาด้วยยาจะต้องรักษาตามแพทย์สั่งเท่านั้น เนื่องจากยาแต่ละชนิดอาจมีผลข้างเคียงต่อร่างกายหรือโรคประจำตัวของผู้ป่วย